Nga Izolimi në Një Zë Ndryshimi – Njihuni me Meriton Binakaj!

Gjakovë, 6 korrik 2021 – Jemi në Qabratin e bukur në qytetin e Gjakovës. Meriton Binakaj dhe nëna e tij Ajnishahja, na presin në vendin e zakonshëm, një kafene me pamje nga qyteti i Gjakovës, e cila ka qasje për personat që përdorin karroca për persona me aftësi të kufizuara.   

Meritoni duket i emocionuar – është në pritje të lajmeve të rëndësishme.

“Sot marr notat! – thotë Meritoni, teksa na njofton se është në pritje të rezultateve të provimit të maturës për shkollat e mesme në Kosovë. Ky provim do të përcaktojë se cilët studentë mund të aplikojnë për studime universitare.

Për 26-vjeçarin Meriton Binakaj kjo do të thotë shumë. Veçanërisht pasi në vitin 2011 Meritoni e la shkollën e mesme – arsyeja ishte një aksident që e ka bërë të paaftë të lëvizë që atëherë. 

Trishtimi, fazat e depresionit dhe izolimi e kishin shoqëruar gjatë asaj kohe, deri në vitin 2019 kur Meriton për herë të parë u bë pjesë e programit UPSHIFT që ishte dizajnuar dhe zbatuar nga UNICEF-i në Kosovë.

“UPSHIFT ishte hera e parë kur u takova, nëse mund të them kështu, me UNICEF-in dhe që nga ai moment gjithçka ndryshoi për mua”, tha Meritoni.

“Ishte një periudhë e errët në jetën time, derisa fillova të dilja dhe të merrja pjesë në aktivitetet e UNICEF-it, ku u takova me Muratin [Shef i Zyrës së UNICEF-it në Kosovë], dhe të gjithë ekipin e Innovation Lab, të cilët më inkurajuan të mendoj më shumë për veten, veçanërisht për arsimimin tim” – vazhdon ai.

Në vitin 2019, Meritoni ishte pjesë e ekipit të të rinjve në Gjakovë, të cilët morën pjesë në punëtorinë e UPSHIFT dhe dizajnuan projektin “Për ty”. Meritoni dhe miqtë e tij krijuan dhurata të vogla të punuara me dorë dhe i shitën ato për të mbledhur fonde për Handikos në Gjakovë, me qëllim të mbështetjes së shërbimeve për fëmijët me aftësi të kufizuara. Qëllimi i programit UPSHIFT është fuqizimi i të rinjve për ta përmbushur potencialin e tyre.

Në vitin 2020 Meriton iu bashkua UNICEF-it në Kosovë si vullnetar i OKB-së në projekte për fuqizimin e të rinjve. Angazhimi i tij lidhet kryesisht me mentorimin e të rinjve, mbështetjen e stafit të UNICEF-it në fushën e komunikimit dhe zbatimin e aktiviteteve. Ai e përshkruan si një mundësi të jashtëzakonshme dhe në të njëjtën kohë surreale.

“Është surreale për mua, sepse kur kujtoj ngjarjet e para dy viteve, po mësoja vetë, dhe disa vite përpara isha i izoluar. Ka raste kur më duket si ëndërr, sepse pas aksidentit as që e mendoja se do të mund të merrem me aktivitete dhe punë. Ishte periudhë shumë e vështirë, por UNICEF-i dhe njerëzit që punojnë aty – tani kolegët e mi – më kanë ndihmuar shumë. Kam mësuar shumë dhe i thashë vetes “Ok Meriton, paska zgjidhje për ty”, na thotë duke buzëqeshur.

Meritoni është i angazhuar edhe në komunikim me të rinjtë në Gjakovë për pjesëmarrjen e tyre në U – Report, një platformë online e krijuar nga UNICEF-i për të mbledhur mendimin e të rinjve për çështje të ndryshme që lidhen me mjedisin, kushtet e jetesës dhe të drejtat e tyre. “Po shkoj nga një shkollë në tjetrën për t’u shpjeguar të rinjve se sa e rëndësishme është të ndajnë pikëpamjet e tyre dhe t’u tregoj se si mund të bëhen U-reporter”, shpjegon Meritoni. Çka është shumë e rëndësishme për të, sidomos kur bëhet fjalë për këndvështrimin e fëmijëve me aftësi të kufizuara.

Meritoni u lëndua në një ditë vere në korrik të vitit 2011. Ai u hodh në ujin e lumit Erenik për të notuar me familjen e tij dhe përplasi kokën kur u zhyt në ujë, çka e la të paralizuar. Prej atëherë, ai është përballur me shumë sfida dhe shumica e tyre lidhen kryesisht me mungesën e qasjes në hapësirat publike, përfshirë shkollat.

Sipas raportit për Situatën e Grave dhe Fëmijëve, i publikuar në vitin 2019, shumica e fëmijëve me aftësi të kufizuara dhe familjet e tyre përballen me vështirësi për financimin e trajtimit, fizioterapisë, qasjes në arsim, asistencës shkollore, shërbimeve mjekësore etj. Ndërkohë shumë institucione dhe vende publike, duke përfshirë rrugët, banjat dhe tualetet, shkollat, restorantet, nuk ofrojnë qasje për ta. Pak lëvizje janë bërë në këtë drejtim për qasjen e tyre.

“Dua të jem pjesë e ndryshimit, sepse e kam parë vetë se nëse nuk do të kisha mbështetjen e njerëzve që më rrethojnë, njerëzve në UNCEF, do të kisha mbetur në errësirën ku isha pas aksidentit, dhe nëse unë ia arrita të dilja prej saj, të gjithë munden. Por duhet të punojmë së bashku, dhe duhet të punojmë shumë”, thotë Meritoni duke heshtur për një moment.

Në vitin 2019, Meritoni ishte i ftuar për ta ndarë historinë e tij në eventin Biseda për Aktivizim, një event që mbledh më shumë se 600 persona, përfshirë të rinj, palë të interesit, donatorë, etj. Ai e frymëzoi publikun duke e ndarë për herë të parë publikisht historinë e aksidentit të tij dhe se si u kthye në realitet dhe vendosi të rikthehej në shkollë.

“A më shihni në karrocë për invalidë, nuk kam qenë gjithmonë kështu. Dikur ecja sikur ju. Luaja me top sikur ju. Por një ditë, një aksident e ndryshoi krejt jetën time. Pra, kur mendoni për personat me aftësi të kufizuara, mos mendoni për dikë si të huaj, sepse mund të jeni në atë pozicion një ditë, kështu që më e pakta që mund të bëjmë së bashku është të sigurohemi që të ketë qasje bazike, për shembull në banjë, në rrugë dhe në shkollë”, - tha më pas ai, duke ua prekur zemrat dhe duke e rrëmbyer vëmendjen e publikut.

Rikthimi në shkollë, pas një periudhe të kohe dhe moshës së rritur nuk ka qenë aspak i lehtë për të. Por ai ia doli.

Jemi rrugës për në Prishtinë, na thërret Meritoni në telefon.

Meritoni ka vendosur të studiojë për punë sociale dhe tani po përgatitet për rrugëtimin e tij të ri, si vullnetar i Kombeve të Bashkuara dhe si student i ri në Kosovë.

“Dua ta bëj për fëmijët e tjerë atë që bëri UNICEF-i për mua”, thotë ai duke buzëqeshur.

Programi UPSHIFT fillimisht u zhvillua dhe lansua në Kosovë dhe tani është zgjeruar në gjithsej 34 shtete ku punon UNICEF-i.