Të fundit
Reportazh
20 maj 2023
Suksesi Nxitës i Nexhmijes: Një Histori Vullneti dhe Trashëgimie në Industrinë e Kultivimit të Mjaltës në Kosovë
Mëso më shumë
Video
28 prill 2023
Puna e Denjë për Jetë të Dinjitetshme
Mëso më shumë
Video
26 prill 2023
Koha e vaksinimit ka rëndësi: #ÇdoDozëKaRëndësi
Mëso më shumë
Të fundit
Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm në Kosovë
Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm janë një thirrje globale për veprim për t'i dhënë fund varfërisë, për të mbrojtur mjedisin dhe klimën e tokës dhe për të siguruar që njerëzit kudo që janë të mund të gëzojnë paqe dhe prosperitet. Këto janë qëllimet për të cilat OKB po punon në Kosovë:
Publikim
25 janar 2021
United Nations Sustainable Development Cooperation Framework 2021-2025
This United Nations Sustainable Development Cooperation Framework 2021–2025 (Cooperation Framework) articulates the United Nations development system’s cooperation with Kosovo institutions and partners over the next five years. Underpinned by solid analysis of key social, economic and environmental challenges, the Cooperation Framework aims to support progress towards sustainable development in Kosovo anchored around the Sustainable Development Goals (SDGs) in line with government and regional integration priorities. In short, the Cooperation Framework expresses collective aspirations for a prosperous, inclusive, and resilient sustainable development for Kosovo.
1 prej5

Publikim
24 qershor 2022
Raporti për Rezultatet 2021
Viti i dytë me radhë nën hijen e COVID-19, 2021 e shqiptoi një periudhë të qëndrueshmërisë përballë sfidave të pashembullta dhe e vuri Kosovën në një rrugë të shquar drejt rimëkëmbjes që sfidoi parashikimet.
Për OKB-në, viti 2021 shënoi edhe vitin e parë të zbatimit të Kornizës sonë të Bashkëpunimit për Zhvillim të Qëndrueshëm 2021-2025, një piketë e rëndësishme për të dëshmuar për marrëdhëniet e ngushta midis Kombeve të Bashkuara dhe qeverisë dhe popullit të Kosovës. Gjatë gjithë vitit 2021, ne dhamë rezultate konkrete në pesë fusha përparësore, duke sjellë së bashku agjensitë për të siguruar një reagim më efektiv, të integruar me partnerët për të luftuar pandeminë dhe për të farkëtuar rrugët drejt rimëkëmbjes së qëndrueshme.
1 prej5
Publikim
22 korrik 2021
Maximising Synergies Between the 2030 Agenda and Kosovo’s European Agenda
The United Nations 2030 Agenda for Sustainable Development and the European Union (EU) Reform Agenda are both aimed at supporting development reforms and long-term prosperity, presenting important areas of complementarity and synergy. As a result, there is an opportunity to capitalise on the areas of complementarity and synergy that underlie these mutual efforts in Kosovo. The issue of sustainable development features heavily in EU strategic frameworks and policies: the 2030 Agenda is integrated systematically into the EU’s foreign policy, and sustainable development is a prevailing objective of the EU in Kosovo. Given this shared commitment to the SDGs, there is potential to collaborate more closely in Kosovo and expand on existing initiatives with the aim to facilitate Kosovo’s progress towards SDG achievement and further its development and progress on its European path.
This report illustrates how Kosovo’s development trajectory is directly intertwined with progress towards its EU aspirations. A comparison between the chapters of the EU acquis and the SDGs reveals over 60 per cent alignment. The framework for EU enlargement could help contribute to improved outcomes with respect to the SDGs and Kosovo development objectives. At the same time, if cross-sectoral intersections between the SGDs and the EU Reform Agenda are developed, Kosovo development outcomes would be further supported.
1 prej5

Publikim
20 tetor 2022
Common Kosovo Analysis 2022
The United Nations Common Kosovo Analysis (CKA) is the UN Kosovo Team’s independent, impartial and collective assessment and analysis of the Kosovo context, which has shaped the development of its Sustainable Development Cooperation Framework 2021-2025. It examines progress, gaps, opportunities and bottlenecks vis-à-vis Kosovo’s commitment to achieving the 2030 Agenda. A living document, the CKA in current and future iterations will inform UNKT work on a continuous basis, making the UN responsive to emerging needs and changing conditions. The CKA is the result of an extensive multi-stakeholder process and combines data currently available separately throughout the system, useful to inform both internal and external audiences. Some data sources are outlined in the annexes. This is the second iteration of the analysis, to be used for the year 2022.
1 prej5

Publikim
04 gusht 2021
Public Pulse Brief XX
On its 20th edition, this Public Pulse Brief gives an overview of findings on ten key indicators derived from opinion polls conducted biannually with respondents in Kosovo. A collection of people’s perceptions on socio-economic issues, safety, environment, and many more pertinent issues. The 20th Public Pulse Brief, is based on an opinion poll conducted from 12 to 25 May 2021, with 1,307 respondents from all ethnic communities in Kosovo. Data and indicators from the opinion poll are disaggregated by ethnicity and gender to provide detailed information on differences in perceptions and developmental problems faced by the people of Kosovo.
1 prej5

Reportazh
23 maj 2023
Suksesi Nxitës i Nexhmijes: Një Histori Vullneti dhe Trashëgimie në Industrinë e Kultivimit të Mjaltës në Kosovë
Nexhmija, një grua frymëzuese nga fshati i Çabër në komunën e Zubin Potokut, gjithmonë ndjehej e mahnitur nga tradita e vazhdueshme e familjes së saj në blegtori. Duke vëzhguar prindërit dhe gjyshërit e saj që kujdesshëm për bletët e tyre dhe prodhonin mjaltë cilësor të lartë, një pasion për blegtorinë u zgjua brenda saj. E vendosur të ndjekë hapat e familjes së saj dhe të ndërtojë rrugën e saj në botën e blegtorisë, Nexhmija shfrytëzoi mbështetjen e ofruar nga Programi për Stabilizim të Komunitetit IV të financuar nga BE-ja (EU-CSP IV), i zbatuar nga IOM. Me këtë përkrahje, ajo filloi rrugëtimin e saj ndërmarrësor, duke themeluar biznesin e saj të blegtorisë në fshat me kushte të përsosura për prodhimin e mjaltit të papërpunuar.
Fshati i Nexhmijes është i bekuar me kushte ideale për prodhimin e mjaltit të papërpunuar, dhe ajo planifikon të fokusohet në prodhimin e propolit të bletëve dhe vajrave, të cilat kanë një kërkesë të lartë në treg. Me përvojën dhe njohuritë e saj për teknikat e blegtorisë që i janë trashëgimuar nga familja, Nexhmija ka arritur të investojë në pajisjet dhe burimet e nevojshme për të rriturbiznesin e saj të blegtorisë. Biznesi i saj po fillon të ecë, dhe ajo ka fituar një reputacion në komunitetin e saj për prodhimin e propolit dhe vajrave cilësore të lartë.
"Jam krenare që vazhdoj trashëgiminë e familjes sime dhe jam e emocionuar për të ardhmen e biznesit tim", tha Nexhmija.
Objektivi i përgjithshëm i Programit të Financuar nga BE-ja për Stabilizimin e Komunitetit, në partneritet me Ministrinë për Komunitete dhe Kthime, është të lehtësojë krijimin e një shoqërie të përfshirë shumëetnike në Kosovë, përmes stabilitetit socio-ekonomik dhe iniciativave të zhvillimit komunitar dhe krijimit të të ardhurave dhe punësimit të qëndrueshëm me qasje të plotë për të gjitha komunitetet, duke siguruar integrimin e tyre të qëndrueshëm dhe duke promovuar stabilitetin dhe bashkëjetesën e qëndrueshme të komunitetit.
EU-CSP IV është projektuar për të krijuar mundësi të ardhurave për komunitetet jo-shumicë në sektorët ekonomikë kyç, duke përmirësuar kështu perspektivat e tyre për integrim dhe për të përmirësuar përfshirjen sociale dhe rezilienëa duke stimuluar iniciativat e përshtatura komunitare ndëretnike që kontribuojnë në ndërtimin e besimit dhe pajtimin. Gjatë vitit 2022, EU-CSP IV ofroi mbështetje për 124 biznese dhe projekte zhvillimi komunitar, që çuan në krijimin e 120 vendeve të reja të punës dhe promovimin e integrimin dhe pajtimin ndëretnik.
Sikurse bletët punojnë vëmendshëm dhe harmonikisht në rrethet e tyre për të krijuar mjaltë, durimi dhe vendosmëria e Nexhmijes i kamund;suar asaj të ndërtojë një biznes të suksesshëm, duke u bazuar në diturinë dhe trashëgiminë e familjes së saj. Ndërsa festojmë Ditën Botërore të Bletëve, rrugëtimi i Nexhmijes shërben si një kujtesë për ndikimin e jashtëzakonshëm që rezilienca dhe bashkëpunimi mund të kenë në individë dhe komunitete njëkohësisht, duke krijuar një zhurmë të suksesit dhe bashkëpunimit përballë sfidave.
Origjinali është publikuar ne webfaqen e IOM Kosovë:
https://kosovo.iom.int/stories/nexhmijes-buzzing-success-tale-perseverance-and-legacy-kosovos-beekeeping-industry
1 prej5
Reportazh
02 mars 2023
Karavani i Vaksinimit: Sjellja e Informacionit dhe Vaksinimit Afër Komuniteteve
Vakcinat janë njëra nga intervenimet më të lira dhe më të suksesshme të shëndetit publik për brezin tonë. Për çdo dollar që shpenzojmë në programe imunizimi, marrim 45 dollarë kthim në përfitime sociale dhe ekonomike.
Duke e ditur këtë, OBSH dhe autoritetet kosovare të shëndetit publik kanë drejtuar një karavane vaksinimi gjatë muajit Dhjetor 2022-Janar 2023 për të ofruar informacion të saktë mbi vaksinat dhe për të sjellë vaksinat që shpëtojnë jetën më afër njerëzve. Karavani ka qenë një sukses i madh, me më shumë se 400 njerëz të vaksinuar kundër gripit sezonal dhe COVID-19. Më shumë se 2,000 njerëz kanë marrë informacion të ri mbi masat parandaluese dhe kontrolluese COVID-19 ”, tha Oleksandr Martynenko, udhëheqës i zyrës së OBSH në Prishtinë. Karavani vizitoi Prishtinën, Gjilanin, Gjakovën, Prizrenin, Pejën, Mitrovicën jugore, Fushë Kosovën, Obiliqin, Vushtrrinë, etj, në total 29 Komunat.
"Ne ofruam vaksina të besueshme. U digjitalizuan regjistrimet dhe takimet. Njerëzit erdhën në qendra e vaksinimit. Me karavanën e vaksinimit, na erdhëm te ju në zonat tuaja për t'ju informuar që vaksinat janë thelbësore për të shpëtuar jetë dhe po ofronim vaksinim kundër COVID-19 dhe gripit sezonal ", tha Dr. Dafina Gexha-Bunjaku, Zëvendësministre e Shëndetësisë.
Karavani i Vaksinimit është pjesë e një përpjekjeje të përgjithshme të OBSH-së për të mbrojtur shëndetin dhe mirëqenien e njerëzve në rajonin e Ballkanit Perëndimor. OBSH dhe autoritetet kosovare të shëndetit kanë punuar së bashku për të rritur ndërgjegjësimin për rëndësinë e vaksinimit, për të transmetuar mesazhe se si vaksinat zvogëlojnë rreziqet që paraqesin sëmundje të tilla si gripi dhe COVID-19. "Ne përqendroheshim te puna me njerëzit dhe për njerëzit", tha Dr Isme Humolli nga Zyra e OBSH-së në Prishtinë. Gjithashtu një pjesë e rëndësishme e punës së Hub-it të Ballkanit të OBSH-së është forcimi i rezistencës së sistemeve shëndetësorë të Kosovës, për të përmirësuar përgatitjen e saj urgjente dhe kapacitetin e përgjigjes.
1 prej5
Reportazh
22 shkurt 2023
BONEVET: Fuqizimi i Fëmijëve për të Kthyer Ide në Realitet
BONEVET, që do të thotë "Bëje Vetë" në shqip, është një mjedis miqësor ndaj fëmijëve për mësim dhe zhvillim, ku aftësitë natyrore të fëmijëve nxiten dhe fëmijët inkurajohen të zbulojnë talentet dhe interesat e tyre individuale përmes lojës dhe teknologjisë. Misioni i BONEVET është të fuqizojë dhe të mbështesë fëmijët dhe të rinjtë në të kthyerit e tyre ideve në realitet.
Lira, një studente që ka frekuentuar kurset STEAM (Shkencë, Teknologji, Inxhinieri, Art dhe Matematikë) në BONEVET për një vit, është një dëshmi e vlerës së këtij mjedisi inovativ të mësimit. Kursi i STEAM e ndihmoi atë të zhvillojë ide me vlerë, imagjinatë dhe kreativitet, si dhe e pajisi me aftësitë teknike dhe krijuese të nevojshme për të sjellë ato ide në jetë.
Tani gjashtë vjeçe dhe në vitin e saj të parë të shkollës, Lira ka zhvilluar një kuptim dhe proces mendimi që i lejon asaj të zgjidhë sfida në aspekte të ndryshme të jetës. Ajo ka përfunduar kurse në programim, robotikë dhe art. Lira përdori mTiny, një robot edukimi i hershëm për fëmijë që ajo e quan Roboti Panda, për të hyrë në botën e programimit dhe robotikës. Blloqet e mozaikut me shumë ngjyra dhe vizuale të robotit ishin mjetet për të "drejtuar / programuar" atë. Lira gjithashtu e pëlqeu klasën e artit, që e lejoi atë të vizualizonte idetë dhe të shprehte kreativitetin e saj. Përveç kësaj, kurset si Dhuratat Froebel i lejuan të krijojë lidhje midis mësimit dhe botës reale.
BONEVET ofron këto lloje të ndryshme të kurseve për të kompletuar njëri-tjetrin dhe prekur aspekte të ndryshme të zhvillimit të fëmijëve. Sipas Lirës, "BONEVET është një hapësirë e shkëlqyer për mua. Ka shumë fëmijë që mund të marrin pjesë në një klasë por gjithashtu mund të vizitojnë klasa të tjera dhe të shohin se a u pëlqen."
Përvoja ndërdisciplinore e BONEVET-it në mësimdhënien gjithashtu ndihmon fëmijët në jetën e tyre reale. Siç shpjegon Lira, "BONEVET ju mëson për shkollën, matematikën, format dhe mëson fëmijët shumë, shumë, shumë mirë."
Duke qenë se Kosova po punon në rritjen e qasjes në arsimin parashkollor të duhur, BONEVET ka një ndikim të pakapshëm në arsimin e fëmijëve. Mbështetës si OKB dhe partnerë janë aleatë të pazëvendësueshëm që kontribuojnë në arsimin e mijëra studentëve. BONEVET ka qendra në Gjakovë, Prishtinë, Kamenicë, Kaçanik dhe Mitrovicën jugore, duke e bërë të mundur që fëmijët në të gjithë Kosovën të marrin pjesë në kurset e tyre.
Agjencitë e OKB-së si UN Women, UNDP etj., janë të angazhuara me BONEVET që nga fillimi, me partneritetin më të fundit që lidhet me Manifesta Biennale 14 në 2022, me UNICEF dhe Zyrën e Koordinatores për Zhvillim, kur pjesë e një instalimi 'Kafshët. Një herë në kohë. Në një kohë të tanishme', u bë nga artisti Driant Zeneli me një grup fëmijësh dhe të rinjsh. LINK
BONEVET funksionon si një rrjet i qendrave të lidhura, dhe kjo artikull është shkruar nga Rinë Fetahu, Drejtoreshë e Qendrës BONEVET në Prishtinë. Për më shumë informacion, ju lutemi shihni www.bonevet.org.
1 prej5

Reportazh
30 dhjetor 2022
Ndihma për rimëkëmbje nga kriza e COVID Ngritja e reziliencës mes personave që u duhet më shumë
“Nuk është shumë, por doja t’i bëja për fëmijët e mi. Tash të tilla janë për mua, ta dini. Ato më kanë ndihmuar shumë gjatë kësaj kohe dhe për secilën prej tyre kam thurur nga një palë çorape leshi, me tregu sa mirënjohëse jam”, thotë ajo.
“Çorapet do t’i mbajnë ngrohtë në dimër. Kështu që, në një farë mënyre, edhe unë po u ndihmoj”, qesh ajo.
Kjo grua zemërmirë dhe bujare është Remzije Morina. Por për të gjithë ata që e njohin, ajo është “hallë” Remzije – një term i dashur dhe i respektueshëm që përdoret në Kosovë për gratë e moshuara.
Hallë Remzije jeton e vetme në shtëpinë e saj në fshatin Radostë, në rrethinat e Gjakovës. Ajo ka tri vajza të cilat janë të martuara, kanë fëmijë dhe jetojnë në pjesë të tjera të Kosovës. “Më kontrollojnë herë pas here, por duhet të kujdesen për familjet e tyre”, thotë hallë Remzije.
Ajo është një nga rreth 200 personat që ka marrë shërbime shëndetësore dhe sociale përmes Klinikës Mobile, si pjesë e Aksionit 'Përgjigja ndaj emergjencës COVID-19 dhe mbështetje për rimëkëmbje të hershme’, i njohur gjithashtu si Projekti i Ndihmës Humanitare (HAP). I financuar nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë, HAP është zbatuar nga Programi për Zhvillim i Kombeve të Bashkuara (UNDP) në Kosovë, me disa aktivitete të realizuara në partneritet me UN Women Kosova.
E operuar nga Shoqata Humanitare dhe Bamirëse “Nëna Terezë”, Klinika Mobile është një automjet i përshtatur që udhëton fshat më fshat, duke u ndihmuar njerëzve që jetojnë në zona të largëta, të vështira për t’u arritur, të cilët kanë qasje të kufizuar ose aspak qasje në shërbime shumë të nevojshme shëndetësore, sociale dhe juridike.
Automjeti i përshtatur është një nga katër që kanë operuar si pjesë e HAP-it. Tre të tjerat janë menaxhuar nga Handikos Gjilan, Agjencia për Ndihmë Juridike Falas dhe kompania mjekësore Horizon Consulting. Pothuaj 1000 persona janë asistuar përmes klinikave mobile që nga fillimi i projektit HAP. Pas dhurimit tek OJQ-të relevante dhe Ministria e Shëndetësisë, klinikat mobile do të vazhdojnë të funksionojnë.
Punëtorët humanitare të Shoqatës Humanitare dhe Bamirëse 'Nëna Terezë' e kanë vizituar herë pas here hallën Remzije gjatë vitit të shkuar, duke kontrolluar shëndetin e saj, duke i sjellë barnat që i nevojiteshin dhe duke e çuar tek fizioterapistja. Halla Remzije ka një ijë të dëmtuar, çka i shkakton dhimbje dhe vështirësi gjatë ecjes, dhe mund të shërohet vetëm me zëvendësim të ijes. Ajo e ka pasur këtë problem për aq kohë sa mban mend. Jetesa e saj vetëm, në periferi të qytetit, së bashku me gjendjen e saj, e vështirëson udhëtimin e hallës Remzije dhe përmes Klinikës Mobile të HAP-it, punëtorët humanitarë janë siguruar që ajo të marrë ndihmën e nevojshme.
Teksa çorapet e leshta të hallë Remzijes ishin pa markë, veshjet që i bën një tjetër përfituese janë të etiketuara. Elki Gojani Ricami është një rrobaqepëse autodidakte. Ajo ka pesë vjet që qep veshje. Para kësaj, ajo ka punuar me bashkëshortin e saj në biznes tregtar. “Qepja e veshjeve ka qenë gjithmonë një pasion i imi; unë thjesht nuk iu futa profesionalisht kësaj pune deri pesë vjet më parë,” shpjegon Elki. “Burri im filloi të merrte disa pëlhura nga Italia. I mbajta disa dhe fillova të qepja fustane, dhe mirë… pjesa tjetër është histori”, thotë ajo duke buzëqeshur. “Tani bëj pallto, xhaketa, më shumë fustane, bluza, këmisha dhe çdo gjë që mund të mendoni”, shton ajo. Elki filloi të qepte rroba me dorë. Veshjet që ajo bënte pesë vite më parë ishin të thjeshta dhe nuk kërkonin shumë shkathtësi. Por me kalimin e kohës, ajo vendosi të mësojë vetë të bëjë më shumë. Ajo kurrë nuk studioi për dizajn mode, apo qepje; në vend të kësaj, ajo mësoi duke parë video në YouTube dhe duke praktikuar. Por sado që ajo ishte e gatshme dhe e etur për të mësuar, diçka po e pengonte. “Kur fillova, kisha vetëm një makinë qepëse të thjeshtë. Por ka gjëra që nuk mund t’i bësh vetëm me këtë. Ashtu si rruazat dhe tegelat e vrimave të pullave, për shembull. Ose xhaketat dhe jakat dhe xhepat e këtyre palltove dhe xhaketave. Më duhej të hekurosja me dorë ngjitësin që e mban të bashkuar. Do të më duheshin 2-3 ditë për të bërë një pallto, nga fillimi në fund, dhe nuk do të kisha kohë të bëja gjëra të tjera. Nuk ishte shumë fitimprurëse, kupton?” shpjegon Elki. “Por që kur mora këtë pajisje shtesë vitin e kaluar, gjithçka është bërë shumë më e lehtë,” shton ajo. Elki është një nga 25 gratë nga Gjakova që kanë marrë trajnime si pjesë e Projektit të Ndihmës Humanitare, me qëllim të fuqizimit ekonomik të grave në përgjigje ndaj pandemisë COVID-19. Trajnimet u ndihmuan grave t’i zhvillojnë më tej shkathtësitë e tyre në drejtim të inovacionit, zhvillimit të planit të biznesit, ndërmarrësisë dhe marketingut digjital. Trajnimet u përfunduan me mbështetje praktike, ku secila grua miri pajisje të përshtatura për nevojat e saj, për t’u ndihmuar të hapin biznese të reja ose të forcojnë ato ekzistuese. Aktiviteti është realizuar në partneritet me UN Women Kosova, me trajnime të realizuara në bashkëpunim me Shoqatën e Grave të Biznesit 'SHE-ERA'. Gjithsej 81 gra u trajnuan si pjesë e projektit HAP; përveç grave nga Gjakova, janë trajnuar edhe 26 gra nga Peja dhe 30 nga Mamusha. 51 gra që jetojnë në situata të cenueshme morën pajisje. Elki mori dy lloje pajisjesh: një makinë ngjitëse për pallto dhe një hekur së bashku me dërrasën e hekurosjes. “Dikur bëja një pallto në 2-3 ditë, tani bëj 2-3 pallto në ditë”, thotë Elki falënderuese. Dhe trajnimet më kanë ndihmuar shumë. Kam mësuar si ta promovoj më mirë biznesin tim dhe shkathtësitë e mia. Tani kam klientë edhe jashtë Gjakovës”, thotë ajo. Përveç përdorimit si hobi ose për punë profesionale, fijet dhe gjilpërat mund të përdoren për të lehtësuar stresin, veçanërisht në situata të vështira si ato që solli pandemia. Dëshmitarë të kësaj janë banorët dhe vizitorët e Shoqatës Humanitare për Nënat me Fëmijë me Aftësi të Kufizuara Intelektuale “Hader” në Prizren. “Ato punojnë me grep, thurin, qepin, bëjnë bizhuteri me rruaza dhe bëjnë lloj-lloj punimesh të tjera. Kjo i ndihmon dhe i bën të lumtura”, thotë Resmije Krasniqi, bashkëthemeluese dhe drejtoreshë e 'Hader'. E themeluar në vitin 1999, 'Hader' ishte një iniciativë e disa nënave, fëmijët e të cilave janë me probleme mendore; Resmija është njëra prej tyre. “Vajza ime është arsyeja që e bëj gjithë këtë. Kujdesi për të më bëri të mendoj për fëmijët me nevoja të veçanta, nënat e tyre, dhe sa shumë doja t’u ndihmoja. Dhe isha veçanërisht e shqetësuar për mirëqenien e fëmijëve me aftësi të kufizuara fizike dhe mendore, të cilët nuk kishin kush të kujdesej për ta. Kush do t’u ndihmonte atyre?” pyet Resmije. ‘Hader' ka pesë banorë, ndërsa pjesa tjetër janë vizitorë që vijnë në mëngjes dhe qëndrojnë për disa orë. Qendra strehon fëmijë si dhe të rritur me aftësi të kufizuara, pavarësisht nga mosha, përkatësia etnike apo feja e tyre. “Hader është shtëpia e kujtdo që ka nevojë”, thotë Resmija. Dhe një nga ata që ka nevojë është Beqir Lami, i cili jeton aty prej vitit 2014. “Kur erdhi për herë të parë këtu, ishte i alkoolizuar. Nuk kishte kulm mbi krye. E mora dhe i ofrova strehë dhe që atëherë ai jeton me ne”, shpjegon Resmija. Beqiri është veteran invalid i konfliktit të vitit 1999 në Kosovë. Beqiri ka qenë i martuar dhe ka një djalë dhe një vajzë. Por Beqiri nuk ka shumë kontakte me asnjërin nga fëmijët e tij. “Jetoja një jetë krejtësisht të ndryshme atëherë,” thotë Beqiri, duke u përpjekur t’i mbledhë ato pak kujtime që ka nga ajo kohë. “Pija shumë. Isha në depresion dhe agresiv. Por motra më ndihmoi të shërohem”, thotë ai duke parë Resmijen, e cila i buzëqesh me admirim dhe krenari. “Beqiri ka bërë rrugë të gjatë”, thotë Resmija. “Ai madje ia kthen këtij vendi. Në fund të fundit është shtëpia e tij”, thotë ajo. “Ai ndihmon, punon në kopsht, luan me fëmijët dhe kujdeset për shtëpinë,” qesh ajo. “Dhe përpiqem të kujdesem edhe më mirë për të që nga rinovimi,” shton Beqir duke qeshur. Ai i referohet rinovimeve që 'Hader' i ka bërë me grantin që ka marrë nga HAP. Organizata humanitare është një nga 11 qendrat rezidenciale të mbështetura përmes projektit të financuar nga BE-ja, për të ndihmuar në rehabilitimin, rinovimin dhe rindërtimin e objekteve të tyre, duke u lejuar që nga ana tjetër të ofrojnë kujdes edhe më të mirë për familjet që ndihmojnë. Duke marrë pak më shumë se 8000 euro, 'Hader' mundi të zëvendësojë kuzhinën e tyre të vjetër me një të re, të blejë divane, një furrë gatimi me dru, tavolina dhe karrige, si dhe shtretër e gardërobë për pesë banorët. “Hader” ka përfituar shumë nga projekti HAP. Për shkak të rehabilitimit, shërbimet e përditshme sociale tani janë më të lehta për t’u ofruar. Posaçërisht nga mbështetja kanë përfituar personat e strehuar këtu, sepse me përmirësimin e kushteve të banimit është përmirësuar edhe mirëqenia e tyre”, thotë Resmija. I themi lamtumirë, duke i lënë Beqirin dhe Resmijen duke parë fotot e bëra ndër vite, duke folur për kujtimet dhe duke falënderuar sa larg kanë arritur. Sigurimi i katër klinikave mobile, trajnimet dhe pajisjet e ofruara për të forcuar fuqizimin ekonomik të grave, dhe grantet për rehabilitimin e 11 qendrave rezidenciale, ishin vetëm tri nga 13 aktivitetet e kryera si pjesë e Projektit të Ndihmës Humanitare të financuar nga BE-ja. Pesë prej tyre u zbatuan në partneritet me UN Women Kosova. Nëpërmjet projektit HAP, UNDP-ja krijoi një Skemë me kuponë me vlerë pothuajse 3 milionë euro për të mbështetur 8,290 familje për 8 muaj. Familjet mund të blinin ushqime, produkte higjienike dhe nevoja të tjera sipas nevojave të tyre. U mbuluan shpenzimet e ujit dhe ngrohjes për 1819 familje për gjashtë muaj. 40 vullnetarë të komunitetit të OKB-së u vendosën për të mbështetur Qendrat për Punë Sociale (QPS) në mbarë Kosovën për të siguruar ofrimin në kohë të shërbimeve sociale. Kjo ofroi një mundësi për studentët e sapodiplomuar për të fituar përvojë të vlefshme pune, duke u bërë gjenerata e ardhshme e punëtorëve socialë. Përveç 11 qendrave rezidenciale, 30 QPS u mbështetën përmes rinovimeve dhe rehabilitimit të targetuar. Nisma krijoi hapësira më të mira për të gjithë dhe bëri të mundur ofrimin e shërbimeve më cilësore për njerëzit në nevojë. Më shumë se 200,000 gra dhe burra nga grupet e margjinalizuara u arritën përmes fushatave të organizuara nga UN Women Kosova që trajtuan stereotipet diskriminuese gjinore dhe normat sociale, me konsideratat e barazisë gjinore që u zbatuar gjatë të gjitha aktiviteteve të HAP-it. Deri në 4,000 punëtorë të vijës së parë dhe vizitorë të QPS-ve dhe strehimoreve morën gjithashtu dezinfektues të nevojshëm duarsh, doreza mbrojtëse dhe maska për t’i ndihmuar të mbrohen nga virusi. I udhëhequr nga parimi i Kombeve të Bashkuara 'të mos lëmë askënd prapa', projekti HAP ka qenë në qendër të përpjekjeve të UNDP-së për rimëkëmbje nga COVID-19, duke ofruar ndihmë për ata që kishin më shumë nevojë për të. Storja nga Elsa Kelmendi, fotot nga Arben Llapashtica.
Teksa çorapet e leshta të hallë Remzijes ishin pa markë, veshjet që i bën një tjetër përfituese janë të etiketuara. Elki Gojani Ricami është një rrobaqepëse autodidakte. Ajo ka pesë vjet që qep veshje. Para kësaj, ajo ka punuar me bashkëshortin e saj në biznes tregtar. “Qepja e veshjeve ka qenë gjithmonë një pasion i imi; unë thjesht nuk iu futa profesionalisht kësaj pune deri pesë vjet më parë,” shpjegon Elki. “Burri im filloi të merrte disa pëlhura nga Italia. I mbajta disa dhe fillova të qepja fustane, dhe mirë… pjesa tjetër është histori”, thotë ajo duke buzëqeshur. “Tani bëj pallto, xhaketa, më shumë fustane, bluza, këmisha dhe çdo gjë që mund të mendoni”, shton ajo. Elki filloi të qepte rroba me dorë. Veshjet që ajo bënte pesë vite më parë ishin të thjeshta dhe nuk kërkonin shumë shkathtësi. Por me kalimin e kohës, ajo vendosi të mësojë vetë të bëjë më shumë. Ajo kurrë nuk studioi për dizajn mode, apo qepje; në vend të kësaj, ajo mësoi duke parë video në YouTube dhe duke praktikuar. Por sado që ajo ishte e gatshme dhe e etur për të mësuar, diçka po e pengonte. “Kur fillova, kisha vetëm një makinë qepëse të thjeshtë. Por ka gjëra që nuk mund t’i bësh vetëm me këtë. Ashtu si rruazat dhe tegelat e vrimave të pullave, për shembull. Ose xhaketat dhe jakat dhe xhepat e këtyre palltove dhe xhaketave. Më duhej të hekurosja me dorë ngjitësin që e mban të bashkuar. Do të më duheshin 2-3 ditë për të bërë një pallto, nga fillimi në fund, dhe nuk do të kisha kohë të bëja gjëra të tjera. Nuk ishte shumë fitimprurëse, kupton?” shpjegon Elki. “Por që kur mora këtë pajisje shtesë vitin e kaluar, gjithçka është bërë shumë më e lehtë,” shton ajo. Elki është një nga 25 gratë nga Gjakova që kanë marrë trajnime si pjesë e Projektit të Ndihmës Humanitare, me qëllim të fuqizimit ekonomik të grave në përgjigje ndaj pandemisë COVID-19. Trajnimet u ndihmuan grave t’i zhvillojnë më tej shkathtësitë e tyre në drejtim të inovacionit, zhvillimit të planit të biznesit, ndërmarrësisë dhe marketingut digjital. Trajnimet u përfunduan me mbështetje praktike, ku secila grua miri pajisje të përshtatura për nevojat e saj, për t’u ndihmuar të hapin biznese të reja ose të forcojnë ato ekzistuese. Aktiviteti është realizuar në partneritet me UN Women Kosova, me trajnime të realizuara në bashkëpunim me Shoqatën e Grave të Biznesit 'SHE-ERA'. Gjithsej 81 gra u trajnuan si pjesë e projektit HAP; përveç grave nga Gjakova, janë trajnuar edhe 26 gra nga Peja dhe 30 nga Mamusha. 51 gra që jetojnë në situata të cenueshme morën pajisje. Elki mori dy lloje pajisjesh: një makinë ngjitëse për pallto dhe një hekur së bashku me dërrasën e hekurosjes. “Dikur bëja një pallto në 2-3 ditë, tani bëj 2-3 pallto në ditë”, thotë Elki falënderuese. Dhe trajnimet më kanë ndihmuar shumë. Kam mësuar si ta promovoj më mirë biznesin tim dhe shkathtësitë e mia. Tani kam klientë edhe jashtë Gjakovës”, thotë ajo. Përveç përdorimit si hobi ose për punë profesionale, fijet dhe gjilpërat mund të përdoren për të lehtësuar stresin, veçanërisht në situata të vështira si ato që solli pandemia. Dëshmitarë të kësaj janë banorët dhe vizitorët e Shoqatës Humanitare për Nënat me Fëmijë me Aftësi të Kufizuara Intelektuale “Hader” në Prizren. “Ato punojnë me grep, thurin, qepin, bëjnë bizhuteri me rruaza dhe bëjnë lloj-lloj punimesh të tjera. Kjo i ndihmon dhe i bën të lumtura”, thotë Resmije Krasniqi, bashkëthemeluese dhe drejtoreshë e 'Hader'. E themeluar në vitin 1999, 'Hader' ishte një iniciativë e disa nënave, fëmijët e të cilave janë me probleme mendore; Resmija është njëra prej tyre. “Vajza ime është arsyeja që e bëj gjithë këtë. Kujdesi për të më bëri të mendoj për fëmijët me nevoja të veçanta, nënat e tyre, dhe sa shumë doja t’u ndihmoja. Dhe isha veçanërisht e shqetësuar për mirëqenien e fëmijëve me aftësi të kufizuara fizike dhe mendore, të cilët nuk kishin kush të kujdesej për ta. Kush do t’u ndihmonte atyre?” pyet Resmije. ‘Hader' ka pesë banorë, ndërsa pjesa tjetër janë vizitorë që vijnë në mëngjes dhe qëndrojnë për disa orë. Qendra strehon fëmijë si dhe të rritur me aftësi të kufizuara, pavarësisht nga mosha, përkatësia etnike apo feja e tyre. “Hader është shtëpia e kujtdo që ka nevojë”, thotë Resmija. Dhe një nga ata që ka nevojë është Beqir Lami, i cili jeton aty prej vitit 2014. “Kur erdhi për herë të parë këtu, ishte i alkoolizuar. Nuk kishte kulm mbi krye. E mora dhe i ofrova strehë dhe që atëherë ai jeton me ne”, shpjegon Resmija. Beqiri është veteran invalid i konfliktit të vitit 1999 në Kosovë. Beqiri ka qenë i martuar dhe ka një djalë dhe një vajzë. Por Beqiri nuk ka shumë kontakte me asnjërin nga fëmijët e tij. “Jetoja një jetë krejtësisht të ndryshme atëherë,” thotë Beqiri, duke u përpjekur t’i mbledhë ato pak kujtime që ka nga ajo kohë. “Pija shumë. Isha në depresion dhe agresiv. Por motra më ndihmoi të shërohem”, thotë ai duke parë Resmijen, e cila i buzëqesh me admirim dhe krenari. “Beqiri ka bërë rrugë të gjatë”, thotë Resmija. “Ai madje ia kthen këtij vendi. Në fund të fundit është shtëpia e tij”, thotë ajo. “Ai ndihmon, punon në kopsht, luan me fëmijët dhe kujdeset për shtëpinë,” qesh ajo. “Dhe përpiqem të kujdesem edhe më mirë për të që nga rinovimi,” shton Beqir duke qeshur. Ai i referohet rinovimeve që 'Hader' i ka bërë me grantin që ka marrë nga HAP. Organizata humanitare është një nga 11 qendrat rezidenciale të mbështetura përmes projektit të financuar nga BE-ja, për të ndihmuar në rehabilitimin, rinovimin dhe rindërtimin e objekteve të tyre, duke u lejuar që nga ana tjetër të ofrojnë kujdes edhe më të mirë për familjet që ndihmojnë. Duke marrë pak më shumë se 8000 euro, 'Hader' mundi të zëvendësojë kuzhinën e tyre të vjetër me një të re, të blejë divane, një furrë gatimi me dru, tavolina dhe karrige, si dhe shtretër e gardërobë për pesë banorët. “Hader” ka përfituar shumë nga projekti HAP. Për shkak të rehabilitimit, shërbimet e përditshme sociale tani janë më të lehta për t’u ofruar. Posaçërisht nga mbështetja kanë përfituar personat e strehuar këtu, sepse me përmirësimin e kushteve të banimit është përmirësuar edhe mirëqenia e tyre”, thotë Resmija. I themi lamtumirë, duke i lënë Beqirin dhe Resmijen duke parë fotot e bëra ndër vite, duke folur për kujtimet dhe duke falënderuar sa larg kanë arritur. Sigurimi i katër klinikave mobile, trajnimet dhe pajisjet e ofruara për të forcuar fuqizimin ekonomik të grave, dhe grantet për rehabilitimin e 11 qendrave rezidenciale, ishin vetëm tri nga 13 aktivitetet e kryera si pjesë e Projektit të Ndihmës Humanitare të financuar nga BE-ja. Pesë prej tyre u zbatuan në partneritet me UN Women Kosova. Nëpërmjet projektit HAP, UNDP-ja krijoi një Skemë me kuponë me vlerë pothuajse 3 milionë euro për të mbështetur 8,290 familje për 8 muaj. Familjet mund të blinin ushqime, produkte higjienike dhe nevoja të tjera sipas nevojave të tyre. U mbuluan shpenzimet e ujit dhe ngrohjes për 1819 familje për gjashtë muaj. 40 vullnetarë të komunitetit të OKB-së u vendosën për të mbështetur Qendrat për Punë Sociale (QPS) në mbarë Kosovën për të siguruar ofrimin në kohë të shërbimeve sociale. Kjo ofroi një mundësi për studentët e sapodiplomuar për të fituar përvojë të vlefshme pune, duke u bërë gjenerata e ardhshme e punëtorëve socialë. Përveç 11 qendrave rezidenciale, 30 QPS u mbështetën përmes rinovimeve dhe rehabilitimit të targetuar. Nisma krijoi hapësira më të mira për të gjithë dhe bëri të mundur ofrimin e shërbimeve më cilësore për njerëzit në nevojë. Më shumë se 200,000 gra dhe burra nga grupet e margjinalizuara u arritën përmes fushatave të organizuara nga UN Women Kosova që trajtuan stereotipet diskriminuese gjinore dhe normat sociale, me konsideratat e barazisë gjinore që u zbatuar gjatë të gjitha aktiviteteve të HAP-it. Deri në 4,000 punëtorë të vijës së parë dhe vizitorë të QPS-ve dhe strehimoreve morën gjithashtu dezinfektues të nevojshëm duarsh, doreza mbrojtëse dhe maska për t’i ndihmuar të mbrohen nga virusi. I udhëhequr nga parimi i Kombeve të Bashkuara 'të mos lëmë askënd prapa', projekti HAP ka qenë në qendër të përpjekjeve të UNDP-së për rimëkëmbje nga COVID-19, duke ofruar ndihmë për ata që kishin më shumë nevojë për të. Storja nga Elsa Kelmendi, fotot nga Arben Llapashtica.
1 prej5
Reportazh
25 nëntor 2022
Fuqizimi i funksionalitetit të Qendrave Operative Emergjente të Shëndetit Publik
Gjatë reagimit ndaj pandemisë COVID-19, Kosova themeloi një Qendër Të Operacioneve të Emergjencës të Shëndetit Publik (QOEShP) për të përmirësuar menaxhimin ndaj emergjencës. Organizata Botërore e Shëndetësisë, në bashkëpunim me autoritetet e shëndetit publik, organizoi një punëtori gjatë 1 dhe 4 nëntorit 2022, për të forcuar më tej QOEShP. Punëtoria ka për qëllim të fuqizojë funksionalitetin ekzistues të QOEShP duke kryer një vlerësim gjithëpërfshirës të kapaciteteve ekzistuese, mangësive dhe nevojave, si dhe zhvillimin e një plani të zbatimit të QOEShP në përputhje me Kornizën e OBSH-së. Plani do të drejtojë gjithashtu proceset e ardhshme që kanë për qëllim përmirësimin e QOEShP qendrore dhe krijimin e një rrjeti funksional me Institutet Rajonale të Shëndetit Publik.
Të gjitha qeveritë kanë për obligim të kenë Qendrat Operative Emergjente të Shëndetit Publik - QOEShP e cila përcaktohet në bazë të Rregullores Ndërkombëtare të Shëndetësisë (IHR-2005) dhe ligjeve në fuqi të Kosovës. Andaj OBSh është duke përkrahur MeSh dhe IPH për të fuqizuar këto qendra operative të cilat edhe në kushte zakonshme do të përcjellin ngjarjet të cilat eventualisht mund të progredojnë në emergjencë. OBSh ofron përkrahje në ngritjen e kapaciteteve në QOEShP për të arritur një objektiv të tillë.
1 prej5
Njoftimi për media
12 prill 2023
Siguria dhe Shëndeti në Punë: Një Studim i Rasteve të Ngacmimit Seksual në Vendin e Punës në Kosovë në Sektorin Publik dhe Privat
Hulumtimi “Siguria dhe Shëndeti në Punë: Një studim i rasteve të ngacmimit seksual në vendin e punës në Kosovë në sektorin publik dhe Privat” është realizuar nga IDRA Consulting ndërkaq kërkesa për të siguruar të dhëna të tilla ka ardhur edhe nga Institucioni i Avokatit të Popullit në Kosovë.
Ky hulumtim në terren kishte për qëllim mbledhjen e opinioneve dhe perceptimeve të grave të punësuara në lidhje me sigurinë e përgjithshme të tyre në vendin e punës, ekspozimin ndaj ngacmimit seksual të grave të anketuara personalisht ose kolegeve dhe ndikimin e ngacmimit seksual në mirëqenien fizike dhe mendore.
Prezent në ngjarjen e lansimit, Avokati i Popullit, Naim Qelaj mbështeti plotësisht kauzën e parandalimit duke u zotuar se institucioni do të zgjerojë përpjekjet e tij për t'i dhënë zë këtij fenomeni. Më tutje ai theksoi se ky raport do të ngrisë shqetësimin në adresën e duhur për arritjen e një zgjidhjeje dhe do të obligojë institucionet përkatëse në trajtimin e këtyre rasteve.
Ndërkaq Vlora Tuzi Nushi, udhëheqëse e zyrës për Kosovë, tha se fenomeni prek edhe gratë edhe burrat në vendin e punës, megjithatë statistikat globale tregojnë se gratë janë më të ekspozuara.
“Ngacmimi seksual mund t’i ndodh secilit, pavarësisht a është burrë apo grua. Sipas një hulumtimi global të ILO’s, një në 15 njerëz globalisht kishte përjetuar ngacmim seksual në vendin e punës. Ndërkaq pavarësisht se fenomeni prek të dyja gjinitë, statistikisht gratë përjetojnë ngacmim seksual në punë më shumë se burrat”.
Në anën tjetër, Arnhild Spence, Koordinatore për Zhvillim e Kombeve të Bashkuara në Kosovë, u shpreh se “çdokush ka të drejtën e një vendi pune pa ngacmime seksuale. Le të kemi zero tolerancë për dhunën dhe ngacmimin në punë – ose kudo!”
Anketimi i 500 grave respodente të sektorëve të ndryshëm profesionalë në sektorin publik dhe privat i kryer në 7-të rajonet më të mëdha në Kosovë (Prishtinë, Prizren, Mitrovicë, Ferizaj, Pejë, Gjakovë, Gjilan) nxori në pah se në nivel të përgjithshëm 72% e mostrës ishin të familjarizuara me termin ngacmim seksual në vendin e punës dhe 24% deklaruan se nuk ishin në dijeni për këtë.
Në anën tjetër të pyetura nëse kanë përjetuar ngacmim seksual vetëm 9% e grave deklaruan se janë ngacmuar seksualisht, ndërkaq 84% e respodenteve kanë thënë se vetë ato ose dikush që e njohin nuk është ngacmuar seksualisht, 5% prej tyre nuk e dinin ndërkaq 2% kanë refuzuar të përgjigjen.
Sidoqoftë, për shkak të ndjeshmërisë së temës dhe shqetësimit nga humbja e vendit të punës, të dhënat e deklarimit të rasteve të ngacmimit seksual nuk e reprezentojnë realitetin.
Ndërkaq sa i përket formës së ngacmimit seksual të cilën e kanë dëshmuar më së tepërmi të ndodh në ambientet e punës, listohen komentet e natyrës seksuale me (25%), ndjekja elektronike ose fizike (20%), detyrimi seksual apo quid pro quo – diçka në shkëmbim të diçkaje (19*).
Ky hulumtim është realizuar në kuadër të fushatës për të drejtat e punës “Punë e denjë për jetë të dinjitetshme” nën udhëheqjen e Ministrisë së Financave, Punës dhe Transfereve me Mbështetjen e Ambasadës së Suedisë në Prishtinë. Partnerët zbatues të fushatës janë Inspektorati i Punës, Administrata Tatimore e Kosovës, Organizata Ndërkombëtare e Punës, UN Women, Community Development Fund, Iniciativa Kosovare për Stabilitet, Qendra për Politika dhe Avokim dhe LENS.
1 prej5
Njoftimi për media
08 mars 2023
OPED I SEKRETARIT TË PËRGJITHSHËM -- PËR DITËN NDËRKOMBËTARE TË GRAVE
Përqark botës, para syve tanë, përparimi i të drejtave të grave po venitet. Parashikimi më i fundit përllogarit se me ecurinë e tanishme, do të na duhen dhe 300 vite të tjera për të arritur barazinë gjinorë të plotë.
Krizat e sotme në rritje, nga lufta në Ukrainë deri te emergjenca klimatike, prekin si fillim, dhe më ashpër, gratë dhe vajzat. Po ashtu, bashkë me një kundërveprimit global ndaj demokracisë, të drejtat e grave mbi trupin dhe autonomia mbi jetët e tyre, po vihen në dyshim dhe po mohohen.
Dy statistika e bëjnë dështimin tonë shumë të qartë:
Çdo dhjetë minuta, një grua ose vajzë vritet nga një pjesëtar i familjes apo nga një partner intim.
Një grua vdes çdo dy minuta përgjatë shtatzanisë apo gjatë lindjes. Shumica e këtyre vdekjeve janë tërësisht të parandalueshme.
Në Ditën Ndërkombëtare të Grave, ne duhet të zotohemi për të bërë më shumë. Duhet t’i prapësojmë këto prirje të tmerrshme dhe të ngremë zërin për të jetët dhe të drejtat e grave dhe vajzave, kudo.
Ky është një nga prioritetet e mia thelbësore dhe një shtylle qëndrore në punën e Kombeve të Bashkuara anembanë botës.
Nga Sudani i Jugut në Mianmar, ne po mbështesim gratë dhe vajzat në rajone krizash për të sigurar që zëri i tyre të dëgjohet në procesin e paqes.
Zëvendës Sekretarja e Përgjithshme, Amina Mohammed, vizitoi Afganistanin me një mesazh për autoritetet: gratë dhe vajzat gëzojnë të drejtat themelore të njeriut dhe ne nuk do të dorëzohemi kurrë në luftën për to.
Këtë vit, Dita Ndërkombëtare e Grave përqëndrohet në mbylljen e hapësirave në shkencë, teknologji dhe inovacion. Botërisht, meshkujt kanë 21 përqind më shumë mundësi që të jenë online sesa gratë – dhe mbi 50 përqind më shumë në vende me të ardhura të ulta.
Por edhe shtetet më të pasura humbasin për shkak të steriotipeve me bazë gjinore dhe paragjykimit tradicional. Në industrinë e teknologjisë, meshkujt janë dy me një në krahasim me gratë. Në Inteligjencën Artificiale, është pesë me një.
Të dhënat e mëdha (Big Data) janë thesari më i ri, dhe baza e vendimeve politike dhe atyre të biznesit. Por dhe këtu, shpesh injorohet diferencëa gjinore – ose mbyllet një sy ndaj grave.
Ne të gjithë duhet të shqetësohemi nga produktet dhe shërbimet që shkaktojnë pabarazi gjinore që nga fillimi, dhe dixhitalizojnë patriarkatin dhe misogjininë.
Luginat e Silikonit (Silicon Valley-s) të kësaj bote nuk duhet të kthehem në Luginat e Vdekjes për të drejtat e grave.
Vendimet mjekësore të bazuara në të dhëna nga trupat e meshkujve nuk janë thjesht të dëmshme për gratë; mund të jenë vdekjeprurëse.
Diskriminimi ndaj grave në shkencë dhe teknologji vjen si rezultat i disa shekujve patriarkat, diskriminim dhe steriotipe dëmtuese. Gratë përbëjnë vetëm tre përqind të fitueseve të Cmimit Nobel në kategoritë shkencore që nga viti 1901. Dhe gratë online – duke përfshirë shkencëtaret dhe gazetarët – shpesh shënjestrohen për gjuhë urrejtje seksiste dhe abuzim të dizenjuar për t’i heshtur dhe turpëruar ato.
Por ato nuk do të heshten. Gratë dhe vajzat kudo po kërkojnë të drejtat e tyre, dhe fjalët e tyre po dëgjohen përqark botës.
Na duhet veprim në disa drejtime për t’u siguruar që gratë dhe vajzat mund të japin kontributin e tyre të plotë ndaj njohurive të botës përmes shkencës dhe teknologjisë.
Ne duhet t’i thyejmë barrierat – nga të dhënat diskriminuese, te steriotipet që shtyjne vajzat larg nga studimi i tematikave shkencore në një moshë të re.
Vendimmarrësit e të gjitha llojeve duhet të zgjerojnë pjesëmarrjen dhe lidershipin e grave në shkencë dhe teknologji, edhe nëpërmjet kuotave, nëse nevojitet.
Ata duhet të jenë krijues, për të zgjeruar mënyrat e rekrutimit dhe të punësojnë bazuar në aftësitë. Ata gjithashtu duhet të jenë këmbëngulës. Barazia gjinore nuk do të ndodhë vetë; duhet të vendosit si përparësi dhe të ndiqet në vijim. Kjo qasje po jep rezultate në Kombet e Bashkuara, ku ne kemi strategjinë tonë për barazinë gjinore në personelin tonë.
Ne gjithashtu duhet të krijojmë një ambient digjital të sigurt për gratë dhe të vendosim përpara përgjegjësisë shkaktuesit e abuzimit online, dhe platformat dixhitale që i lejojnë.
Kombet e Bashkuara po punojnë me qeveritë, shoqërinë civile, sektorin privat dhe të tjerë, për një Kod Sjellje me synimin për të ulur dëmet dhe për të rritur përgjegjësinë në platformat digjitale, ndërkohë që mbrohet liria e shprehjes.
Të drejtat e grave nuk janë një luks që mund të presë deri sa të zgjidhim krizën klimatike, t’i japim fund varfërisë dhe të krijojmë një botë më të mirë.
Investimi në gra dhe vajza është mënyra më e sigurt për të ngritur të gjithë njerëzit, komunitetet dhe vendet, dhe për të arritur Agjendën 2030 për Zhvillim të Qëndrueshëm. Së bashku, le të punojmë për një botë më gjithëpërfshirëse, të drejtë dhe të begatë për gratë dhe vajzat, burrat dhe djemtë, kudo.
1 prej5
Njoftimi për media
01 shtator 2022
GRUPI PËR SIGURI DHE BARAZI GJINORE BËN THIRRJE TË MERREN VEPRIME PAS DHUNIMIT TË VAJZES TË MITUR NË PRISHTINË
GSBGJ-ja u bën thirrje institucioneve përkatëse që të marrin masa efektive për hetimin e plotë të rrethanave të rastit dhe të sigurojnë drejtësi efektive për të mbijetuarën. Nuk mund të ketë tolerancë për dhunimin dhe format e tjera të dhunës seksuale.
GSBGJ-ja gjithashtu kërkon nga mediat që të përmbahen nga publikimi i informacioneve që mund të çojnë në zbulimin e identitetit të të mbijetuarës. Për më tepër, Grupi për Siguri dhe Barazi Gjinore u bën thirrje institucioneve përkatëse të krijojnë shërbime të specializuara për trajtimin e dhunës seksuale, ndërkohë që duhet të angazhohen për të bashkuar përpjekjet për mbrojtjen dhe mbështetjen e të mbijetuarve të dhunës me bazë gjinore.
Si krim që ndodhë globalisht, e i cili është dukshëm më pak i raportuar, dhuna seksuale duhet të trajtohet në atë mënyrë që garantohet e drejta për siguri, konfidencialitet, dhe mosdiskriminim për të mbijetuarat, duke ofruar mbështetje në mënyrën më dinjitoze. Finalizimi i Protokollit për trajtimin e rasteve të dhunës seksuale duhet të ndodhë urgjentisht, duke përcaktuar qartë rolet dhe përgjegjësitë e secilit institucion për mbështetjen e të mbijetuarave të dhunës seksuale. Në të njëjtën kohë, sistemi i drejtësisë duhet të sigurojë që autorët të mbahen penalisht përgjegjës dhe të dënohen siç parashihet me Kodin Penal të Kosovës dhe përcaktohet me Konventën e Stambollit.
Ekzaminimet e kryera nga Instituti i Mjekësisë Ligjore të Kosovës tregojnë se shumica e viktimave të dhunës seksuale janë të mitur. Rasti i fundit i dhunimit, i kryer brutalisht ndaj një të miture është thellësisht tronditës dhe zbulon se as më të pafuqishmit nuk janë të mbrojtur.
Konventa e Stambollit, e cila është drejtpërdrejt e zbatueshme në Kosovë, dhe të cilën institucionet e Kosovës kanë marrë përsipër ta zbatojnë, përfshin detyrime specifike për trajtimin e rasteve të dhunës seksuale, përfshirë dhunimin, duke filluar nga kriminalizimi deri te mbrojtja e viktimave (neni 25 dhe neni 36). Duke njohur traumën e rëndë të lidhur me dhunën seksuale, duke përfshirë dhunimin, Konventa e Stambollit përcakton të nevojshme ofrimin e menjëhershëm te përgjigjes gjithëpërfshirëse, të përqendruara te të mbijetuarat, nëpërmjet ofrimit të shërbimeve cilësore, shëndetësore, sociale dhe atyre të drejtësisë. Për më tepër, mbrojtja nga dhuna dhe abuzimi është e drejtë e çdo fëmije, siç parashihet në Konventën e OKB-së për të Drejtat e Fëmijës, dhe Ligjin e Kosovës për Mbrojtjen e Fëmijëve që zbaton këtë Konventë në Kosovë.
GSBGJ angazhohet të bashkojë përpjekjet në promovimin e të drejtave të të mbijetuarve të dhunës seksuale dhe u bën thirrje institucioneve kompetente që t'i mbrojnë ato të drejta duke ofruar trajnime të specializuara për të gjithë akterët e përfshirë për të ofruar mbështetjen për të cilën të mbijetuarat kanë të drejtë ligjore, dhe për të krijuar strehimore të specializuara për të mbijetuarat e dhunës seksuale, si dhe në rastin e fëmijëve, qendra të specializuara për fëmijët e mbijetuar, siç përcaktohet në Ligjin për mbrojtjen e fëmijëve, duke marrë parasysh nevojat dhe dobësitë specifike të fëmijëve. Grupi lobon veçanërisht për të forcuar rolin parandalues të policisë së Kosovës përmes patrullimit të rregullt nëpër lagje, objekte për kujdesin e fëmijëve, shkolla dhe vende të tjera publike.
Ofrimi i shërbimeve adekuate dhe rehabilituese nuk është vetëm e drejtë e të mbijetuarave të dhunës seksuale, por edhe parakusht për siguri dhe fuqizim, për t'i dhënë fund mosndëshkimit të autorëve dhe për të mbyllur hendekun serioz në nën-raportimin. Grupi për Siguri dhe Barazi Gjinore u bën thirrje palëve të ndryshme, institucioneve arsimore, komuniteteve, mediave, policisë, organizatave të shoqërisë civile dhe partnerëve të tjerë institucionalë që të bashkojnë përpjekjet për të parandaluar dhunën seksuale.
Grupi për Siguri dhe Barazi Gjinore dënon fuqishëm çdo akt dhune ndaj grave dhe vajzave dhe mbetet i përkushtuar për të përforcuar dhe bashkuar zërat dhe përpjekjet për t'i dhënë fund kësaj vuajtjeje dhe padrejtësie në shoqërinë tonë.
Organizatat ndërkombëtare dhe ambasadat: UN Development Coordinator in Kosovo a.i. në emer të UN Kosovo Team , OSCE Mission in Kosovo , EULEX Kosovo (Official) , Embassy of Japan in Kosovo , Suomen suurlähetystö Pristina - Embassy of Finland in Pristina , UNMIK - United Nations Mission in Kosovo , European Union in Kosovo.
Organizatat e grave dhe OJQ-të: Kosovo Gender Studies Center (Qendra Kosovare për Studime Gjinore), SIT - Center for Counseling, Social Services and Research , Youth Initiative for Human Rights - Kosovo (YIHR KS), Inject - Initiative for Justice and Equality , Kosova - Women 4 Women , Network of Roma, Ashkali and Egyptian Women's Organizations of Kosovo, Jahjaga Foundation .
Institucionet e Kosovës: Agency for Gender Equality (Agjencia për Barazi Gjinore/ Zyra e Kryeministrit)
1 prej5
Njoftimi për media
13 tetor 2022
BE-ja dhe UNOPS: Studentët dhe stafi akademik i Fakultetit të Shkencave Matematike-Natyrore të Universitetit të Prishtinës do t’u gëzohen objekteve të rej
Ndërtimi i objekteve të reja të fakultetit është pjesë e një programi më të gjerë të BE-së për Punësim dhe Arsim dhe është një prej shumë projekteve për infrastrukturën arsimore të financuara nga BE-ja në Kosovë. Prej vitit 2007 deri në vitin 2022, BE-ja ka investuar 85 milionë euro për zhvillimin e sistemit arsimor në Kosovë, pa e përfshirë këtë projekt. Punimet për objektet e reja të FSHMN-së pritet të fillojnë në shtator të këtij viti.
Duke folur në këtë event, ambasadori i BE-së në Kosovë, Tomas Szunyog, tha: “Jam shumë krenar që BE-ja po përmirëson infrastrukturën arsimore të Universitetit të Prishtinës përmes ofrimit të objekteve moderne dhe funksionale për studentët dhe stafin akademik të Fakultetit të Shkencave Matematike-Natyrore. Këto objekte të reja, moderne dhe miqësore me mjedisin do të kontribuojnë drejtpërdrejt në përmirësimin e cilësisë së arsimit të lartë në Kosovë dhe do të promovojnë barazinë gjinore dhe gjithëpërfshirjen në sistemin arsimor”.
Në përputhje me dizajnin e paraqitur, përveç lokaleve moderne për punë hulumtuese, objektet e reja të FSHMN-së do të përfshijnë edhe dhoma për ushqyerjen me gji dhe do të rrethohen nga parqe dhe zona të gjelbra publike nga të cilat përfitojnë studentët dhe komuniteti lokal, ndërsa ndërtesa do të jetë me efiçiencë energjetike dhe e pajisur me panele solare.
“Avancimi i infrastrukturës në Universitetin e Prishtinës është bërë i mundur me mbështetjen e partnerit tonë, BE-së, të cilën e falënderoj për kontributin e tyre jo vetëm në këtë projekt por në zhvillimin e arsimit të lartë në përgjithësi”, tha ministrja znj. Arbërie Nagavci.
Universiteti i Prishtinës është duke e bashkëfinancuar projektin dhe do të furnizojë mobilje dhe pajisje laboratorike.
“Ndërtimi i këtij fakulteti është i një rëndësie të madhe pasi përmirësimi i kushteve të punës dhe cilësisë së studimeve në këtë fakultet do të përmirësojë në mënyrë indirekte cilësinë edhe në fakultetet tjera në kuadër të Universitetit të Prishtinës”, tha rektori, z. Naser Sahiti.
Komuna e Prishtinës ka ndarë tokë për ndërtimin e objektit të ri të FSHMN-së në afërsi të Fakultetit Teknik.
Gjatë fjalës së tij, kryetari i Komunës së Prishtinës, z. Përparim Rama tha: “Ky projekt do të jetë shembull për standardin që synojmë ta zbatojmë tani e tutje në kryeqytet, si në aspektin e standardeve të ndërtimit dhe projektimit, ashtu edhe në aspektin funksional që merr parasysh aspektin gjinor dhe mjedisor”.
Ky projekt është financuar përmes zarfit IPA 2014-2020: “EU4 Punësimi dhe Arsimi” dhe udhëhiqet dhe zbatohet nga UNOPS, i cili mban llogaridhënien dhe mbikëqyrjen përfundimtare mbi të gjitha aspektet e menaxhimit të projektit dhe rezultateve të tij. I gjithë procesi, që nga planifikimi, dizajnimi dhe menaxhimi i projektit, udhëhiqet dhe zbatohet nga UNOPS-i.
Gjatë prezantimit të dizajnit, udhëheqësi i Zyrës së UNOPS-it, z. Brendan Keirnan tha: “UNOPS-i është i përkushtuar të ofrojë zgjidhjen e dizajnit dhe punën më të mirë infrastrukturore për këtë fakultet në mënyrë që t’u sjellë studentëve dhe stafit një objekt modern që përmbush nevojat dhe pritjet e tyre, është i qëndrueshëm, efiçient dhe funksional duke respektuar standardet më të larta të Infrastrukturës së Cilësisë.”
Rreth UNOPS-it
Misioni i UNOPS-it është t’u ndihmojë njerëzve të ndërtojnë jetë më të mirë dhe vendet të arrijnë paqen dhe zhvillimin e qëndrueshëm. Ne ndihmojmë Kombet e Bashkuara, qeveritë dhe partnerët e tjerë për të menaxhuar projektet dhe për të realizuar infrastrukturë të qëndrueshme dhe prokurime në mënyrë efikase.
Lexo më shumë: www.unops.org | https://www.facebook.com/UNOPSKosovo
1 prej5
Njoftimi për media
13 tetor 2022
Java Botërore e Imunizimit 2022: Jetë e gjatë për të gjithë
Java Botërore e Imunizimit – që festohet çdo vit gjatë javës së fundit të prillit – bën bashkë partnerët për të promovuar dhënien e vaksinave për t’i mbrojtur personat e të gjitha moshave nga sëmundjet. Udhëhequr nga UNICEF-i dhe Organizata Botërore e Shëndetësisë, tema e Javës Botërore të Imunizimit për këtë vit është #Jetë e gjatë për të gjithë.
Tema e këtij viti u përzgjedh për t’i nxjerrë në pah arritjet historike në fushën e vaksinimit përreth botës. Për më shumë se dy shekuj, vaksinat kanë ndihmuar që fëmijët dhe të rriturit të mbrohen nga sëmundjet serioze dhe vdekjeprurëse. Vaksinat janë një nga arritjet më të avancuara të shkencës moderne, me ndihmën e të cilave është arritur që të përgjysmohet vdekshmëria e fëmijëve dhe të shpëtohen miliona jetë në botë.
Gjersa rikujtojmë ndikimin historik të vaksinave, tani bota gjendet në një udhëkryq. Në aspektin global, pandemia COVID-19 ka paraqitur një ngarkesë të madhe mbi sistemet dhe shërbimet shëndetësore, gjë që paraqet kërcënim për progresin e arritur deri më tani në imunizimin rutinë në botë, përfshirë edhe Kosovën. Një shifër alarmuese prej 23 milionë fëmijësh nuk janë vaksinuar në vitin 2020. Ky numër mund të zvogëlohet vetëm nëpërmjet një angazhimi më të madh dhe investimit në shërbimet e imunizimit nga ana e të gjithëve.
Kosova ka ende mangësi të theksuara për sa i përket imunizimit rutinë. Vetëm një në 3 fëmijë apo 73% e fëmijëve jane plotesisht te vaksinuar1. Por edhe më shqetësuese është fakti që të dhënat shfaqën pabarazi të theksuara, për shembull, mbulimi i plotë me imunizim ishte bërë vetëm për 38 për qind të fëmijëve nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian (për të njëjtën grupmoshë), do të thotë më pak se gjysma e përqindjes së të gjithë fëmijëve në Kosovë.
Për të zvogëluar ndikimin e pandemisë COVID-19 në imunizimin rutinë, sidomos tek grupet e cenuara, UNICEF-i në bashkëpunim me Institutin Kombëtar të Shëndetit Publik nisi një fushatë derë më derë tek familjet për t’i identifikuar fëmijët që nuk ishin vaksinuar. Brenda pak më shumë se një viti, gjithsej 6,300 fëmijë – shumica e tyre nga komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian – u identifikuan me të dhëna jo të plota të vaksinimit dhe u ofrua mbështetje që të vaksinoheshin nga ekipet mobile të vaksinimit të Mjekësisë Familjare përmes fushatës së imunizimit.
Që nga fillimi i vitit 2021, OKB-ja ka bashkëpunuar ngushtë me Ministrinë e Shëndetësisë në mbështetjen e Kosovës në aspektin e planifikimit dhe shtrirjes së vaksinimit kundër COVID-19, duke përfshirë trajnimin e profesionistëve të kujdesit shëndetësor dhe krijimin e vendeve të caktuara për vaksinim. Përkundër përpjekjeve kolektive, me mbulim vaksinimi prej 50 për qind deri më tani (të paktën me një dozë), kosovarëve u kërkohet ta rrisin shkallën e vaksinimit për t'u mbrojtur nga sëmundjet e mundshme serioze.
UNICEF-i dhe OBSH-ja bashkërisht theksojnë se duhet kërkuar çdo mundësi për t’i vaksinuar fëmijët dhe të rriturit sipas kalendarit rutinë të imunizimit. Të gjitha vaksinat e parakualifikuara nga OBSH-ja janë të sigurta dhe efikase.
Rreth UNICEF-it dhe OBSh-së:
Ø UNICEF-i dhe OBSH-ja punojnë me qeveritë e mbi 190 vendeve, territoreve dhe zonave për t’i forcuar programet kombëtare të shëndetit dhe imunizimit, duke përfshirë këtu edhe Kosovën.
Për më shumë informata, ju lutemi kontaktoni: Dafina Zuna , UNICEF në Kosovë, Tel: +383 44 185 123, dzuna@unicef.org Edita Haxhiu, zyra e OBSH-së, Prishtinë, Tel: +383 44 155 635, haxhiue@who.int
[1] According to the Multiple Indicator Cluster Survey, Kosovo Agency of Statistics and UNICEF 2020. The number represents the percentage of children aged 24–35 months who had received all the vaccinations recommended.
1 prej5
Burimet e fundit
1 / 7
Burimet
19 nëntor 2020
1 / 7