Kur individët detyrohen të largohen nga vendi i tyre i origjinës dhe të kërkojnë strehim diku tjetër, shpesh ndihen sikur janë mes dy zjarresh. Për të tejkaluar këto ndjenja fillestare, është e nevojshme të trajtohen me dinjitet dhe respekt, ashtu si të gjithë të tjerët. Megjithatë, procesi i integrimit është i vështirë dhe kërkon përpjekje të mëdha, duke përfshirë mësimin e gjuhës së vendit pritës, kuptimin e kulturës së tij, kuptimin e mundësive të përfshirjes ekonomike dhe pjesëmarrjen aktive në komunitet.Sot, ne ndajmë historinë e Yamalit dhe Eliasit.Të detyruar të largohen nga atdheu i tyre, këta dy djem energjikë kanë pak kuptim pse familja e tyre duhej të ikte. Duke arritur në qytetin historik të Prizrenit, ata nuk ishin të vetëdijshëm për kompleksitetet me të cilat prindërit e tyre përballen në gjetjen e një strehe të sigurt. Ata mund të mos e kuptojnë as pengesat që mund të hasin në regjistrimin në shkollë ose në sigurimin e një strehimi të përshtatshëm. Megjithatë, fytyrat e tyre ndriçojnë kur shohin stafin e UNHCR dhe partnerëve gjatë ndërveprimeve të rregullta me familjen. Yamali dhe Elia, të dy të rinj, adhurojnë të ndërveprojnë me bashkëmoshatarët e tyre, të vazhdojnë arsimimin dhe të luajnë futboll. "Më pëlqen të luaj futboll dhe të jem me shokët e ekipit - thotë Yamali - Do të doja të bëhesha një lojtar i madh si Ronaldo.""Integrimi nuk është një proces i thjeshtë, megjithatë është shumë jetik. Ndonjëherë, sfida kryesore është të etiketohesh si 'i huaji', duke injoruar faktin se, si çdo qenie njerëzore tjetër, refugjatët kanë shumë për të ofruar në shoqëri. Pavarësisht rëndësisë së saj, arritja e përfshirjes mund të jetë e vështirë në shumë raste. Megjithatë, ajo mund të arrihet me mbështetje të vogël, siç është qasja në aktivitete sportive." - deklaron Merita, Oficere e Mbrojtjes në Zyrën e Shefit të Misionit të UNHCR në Prishtinë.  "Me habi, ata tashmë nuk kanë nevojë për ndihmë në interpretimin në gjuhën arabe; madje edhe prindërit e tyre janë duke u bërë gradualisht të aftë në gjuhën dhe zakonet lokale." - thekson Imrani, Ndërmjetësi Kulturor në organizatën partnere KRCT.Mbështetja sociale e ofruar nga stafi i partnerëve të UNHCR, si Fatmiri dhe Mimoza, ndihet më shumë si një bisedë miqësore e vërtetë. "Ne synojmë integrimin e refugjatëve, të sigurt që ata kanë shumë për të ofruar shoqërisë pritëse" - deklaron Fatmiri. "Puna në integrim është një qasje holistike që kërkon kohë, përpjekje dhe shumë empati - deklaron stafi i mbrojtjes së UNHCR, Nazani - Por nëse ka vullnet, ka edhe mënyrë."Duke njohur rëndësinë e përfshirjes, Zyra e Shefit të Misionit të UNHCR në Prishtinë siguron që fëmijët të regjistrohen në shkollë dhe në aktivitete jashtëshkollore, duke përfshirë një klub futbolli në Prizren. Fillimisht i lehtësuar nga UNHCR, klubi sportiv tani ofron djalëve të marrin pjesë në stërvitje dhe aktivitete sportive pa pagesë.  
"Kur u pyet për motivimin e FC_Prizren për këtë mbështetje, trajneri, Z. Agron Beseni, u përgjigj, "Pse jo?! Ne kujdesemi për fëmijët... Nuk ka rëndësi ngjyra e lëkurës, raca, feja, apo etniciteti për mirësinë njerëzore, veçanërisht ndaj fëmijëve. Dhe nuk duhet të pengojë pritjen dhe strehimin e individëve të cilët detyrohen të largohen nga shtëpitë e tyre."  Gjatë diskutimeve rreth së ardhmes, Yamali, duke buzëqeshur, thotë: "Unë adhuroj të pikturoj, dhe do të doja të vizatoj karikatura për fëmijët." Ndërkohë, Elia hyn në bisedë dhe zbulon ëndrrën e tij: "Më pëlqen edhe vizatimi i animeve, por do të doja të bëhesha veteriner". Në këtë mjedis të gjallërueshëm, ata ushqejnë ëndrra për të ardhmen. Të dy janë të etur të kontribuojnë në shoqërinë pritëse si çdo anëtar tjetër.Të dëshmuarit e angazhimit të Yamalit dhe Eliasit me shokët e skuadrës, duartrokitjet për golat dhe krijimin e lidhjeve përmes sportit është prekëse. Kënaqësia e tyre është e dukshme ndërsa ata kalojnë kohë cilësore me bashkëmoshatarët e tyre në klubin e futbollit dhe në shkollë.Duke ndarë këtë histori, ne theksojmë rëndësinë e përfshirjes në sport dhe ndikimin e tij pozitiv në individët të cilët detyrohen të largohen nga shtëpitë e tyre.Përmes kësaj rrëfimi, UNHCR thekson rëndësinë e integrimit në komunitet dhe bashkëjetesës me komunitetin pritës dhe ndikimin e tij pozitiv në individët të cilët detyrohen të largohen nga shtëpitë e tyre. Këto shpirtra të rinj të rrëmbyer nga shtëpitë dhe komunitetet e tyre, mbartin brenda tyre farat e qëndrueshmërisë dhe shpresës. Duke i mbrojtur ata nga dëmtimet, duke ofruar arsim dhe duke ushqyer shërimin e tyre emocional, ne mbrojmë të tashmen e tyre dhe mbjellim premtimin e një të ardhmeje më të ndjeshme dhe të qëndrueshme.Yamali dhe Elia, ëndrrat tuaja janë busulla që ju udhëheq drejt një nesërje më të ndritur!

Kosova aktualisht po përjeton një avancim të rëndësishëm në sektorin e saj të banimit, përveç ndërtimit të sektorit privat që po lulëzon, falë edhe nënshkrimit të një marrëveshjeje hua prej 25 milion eurosh mes Ministrisë së Financave, Punës dhe Transfereve dhe Bankës së Këshillit të Evropës (CEB). Kjo marrëveshje është pjesë e një nisme më të gjerë me qëllim përmirësimin e sistemit të banimit në Kosovë, me fokus të veçantë në mbështetjen e familjeve në nevojë dhe përmirësimin e kushteve të jetesës dhe konceptit të banimit të përballueshëm. Studimi i Fizibilitetit për Programin e Banimit Social Adekuat, i realizuar nga Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës me mbështetjen teknike të UN-Habitat, ka luajtur një rol kyç në arritjen e kësaj marrëveshjeje. Studimi, i financuar nga CEB dhe Fondi Italian për Projekte Inovative, reflekton përpjekjet e bashkëpunimit të palëve vendore dhe ndërkombëtare. Gjatë disa takimeve të Komitetit Këshillues të Projektit, duke përfshirë tryezën përfundimtare të vlefshmërisë së Studimit të Fizibilitetit për Programin e Banimit Social Adekuat në Kosovë me pjesëmarrjen e figurave kyçe si Kryeministri, u theksua angazhimi dhe përparimi i vazhdueshëm i projektit. Këto takime theksuan rëndësinë e menaxhimit profesional në sektorin e banimit dhe harmonizimin e politikave të banimit me objektivat më të gjerë socio-ekonomike. Për më tepër, Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës (MMPHI), ka siguruar një grant prej 2 milion eurosh nga Korniza e Investimeve të Ballkanit Perëndimor (WBIF). Ky grant mbështet përpjekjet e qeverisë për të përmirësuar sektorin e banimit në Kosovë. Suksesi i tërësishëm bazohet në pjesëmarrjen e komunitetit për të formuar konceptin e programit të banimit social. Ky qasje përfshirëse siguron që programi të adresojë në mënyrë efektive nevojat reale të banimit të popullatës. Këto hapa përfaqësojnë një fazë kyçe në përmirësimin e sektorit të banimit social në Kosovë, duke demonstruar fuqinë e partneritetit, planifikimit strategjik dhe përfshirjes së komunitetit në adresimin e shqetësimeve sociale kritike.

"Vendet e mëdha mund të mbrohen me armë; vendet e vogla kanë nevojë për mbrojtjen e ligjeve."-Raphael Lemkin, avokati polak që i dha emrin krimit të genocidit, e dinte mirë çfarë po përcillte me atë shënim kur iu afrua diplomatëve në Kombe të Bashkuara para se të niste sesioni i parë i rregullt i Kuvendit të Përgjithshëm në vitin 1946. Ishte një koncept që e persekutonte që kohë para Luftës së Dytë Botërore - nga librat e historisë që e lexonte nëna e tij, deri te ndjekja e gjyqit të vitit 1921 të armenianit të ri, Soghomon Teilerian. Përse, pyeste Lemkini profesorin e tij në shkollën e ligjit, ka një emër për vrasjen e një personi, vrasje, por asnjë për vrasjen e disa njerëzve në bazë të identitetit të tyre? Horrat e Luftës së Dytë Botërore, në të cilën humbi nëntëmbëdhjetë anëtarë të familjes së tij, e shtynë më tej kuptimin e tij se genocidi - një krim pa emër - ishte një plan i koordinuar me veprime të ndryshme që synonin shfarosjen e individëve sepse përkisnin në një grup identiteti Më 9 dhjetor 1948, Kuvendi i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara miratoi Konventën për Parandalimin dhe Ndëshkimin e Krimit të Genocidit - traktatin e saj të parë të të drejtave të njeriut - me votë të einjtë. Ajo vërtetoi se genocidi është një krim nën ligjin ndërkombëtar, qofshin vepruar në kohë paqeje apo në kohë lufte, duke u pajtuar në një votim einjtë. Vetëm në disa vite, Lemkini emëroi krimin pa emër (përdorur prefiksin grek genos-, me kuptimin racë ose fis, dhe sufiksin latin -cide, me kuptimin vrasje), e përcaktoi më tej me shpresa se mund të përdorej në gjyqet e Nurembergut, erdhi në Kombe të Bashkuara për të ndëshkuar dhe kontribuar në hartimin e Konventës, dhe inkurajoi delegatët të përdorin në fund këtë tekst themelor. Megjithatë, pavarësisht njohurive të tilla, Lemkini nuk qe i qetë. "Shtetet që kanë ratifikuar Konventën për Genocidin duhet tani të bëjnë këtë konventë një fuqi gjallë në shoqëritë e tyre duke prezantuar legjislacion adekuat vendas që do të bartë në vetvete një mesazh të madh edukativ për respekt, dashuri dhe dhembshuri për njerëzit përtej kufijve të tyre, pavarësisht feje, kombësisë dhe racës." Lemkini ishte në vendin e duhur dhe thirrja e tij nuk mund të ishte më urgjente sot. Ashtu si atëherë, ratifikimi i Konventës përbën një hap të parë, por larg nga të qenit mjaftueshëm. Ratifikimi duhet të ndiqet nga zbatimi konkret, duke përfshirë nacionalizimin në nivel kombëtar përmes vendosjes së mjeteve ligjore dhe politikave kombëtare që synojnë identifikimin dhe adresimin e sinjaleve paraprake dhe sigurimin e përgjegjësisë kur krimi është kryer. Sot e dimë se kryerja e genocidit përbën rezultatin përfundimtar të një procesi për të cilin ka sinjale paralajmëruese. Gjithashtu dimë se pavarësisht se shtetet kanë apo jo ratifikuar Konventën, ato janë të lidhura nga parimi se genocidi është një krim nën ligjin ndërkombëtar, dhe ata kanë një obligim për ta parandaluar dhe ndëshkuar atë. Në 75 vitet që nga miratimi i Konventës, kemi parë që kur mbrojtja dështon, ajo i dështon ata që kanë më shumë nevojë për të. Ne po shohim këtë sot, duke u transmetuar drejtpërdrejt dhe duke u transmetuar nga më shumë se disa vende nëpër botë. Megjithatë, asgjë nuk është i paracaktuar, dhe asnjë rezultat nuk është i pashmangshëm, dhe thirrja për parandalim rezonon sot edhe më fort atje ku dhe kur rreziku i këtij krimi është më i lartë. Në këtë kohë historike, duke njohur sfidat e mëdha që vazhdojnë të pengojnë aftësinë tonë kolektive për të parandaluar dhe reaguar, ne duhet gjithashtu të ndalem për të reflektuar mbi rrugën që është e udhëtuar. Që nga momenti i miratimit të saj, Konventa ka luajtur një rol jetik në zhvillimin e ligjit ndërkombëtar penal siç e njohim sot. Ajo ka përcaktuar krimin e genocidit si shfarosjen e synuar, në tërësi ose në pjesë, të një grupi racor, kombëtar, etnik apo fetar. Definimi formal i këtij krimi në Konventë është më pas përfshirë në Statutin e Romës të Gjykatës Penale Ndërkombëtare në vitin 1998, si dhe në statute të jurisdikcioneve të tjera, si Tribunali Penal Ndërkombëtar për Ish-Jugosllavinë dhe për Ruandën, dhe Dhomat e Jashtëzakonshme në Kambodhë. Është ratifikuar ose anëtarësuar nga 153 shtete. Megjithatë, 41 shtet anëtar i Kombeve të Bashkuara nuk kanë bërë këtë. Si çdo 9 dhjetor, i cili është tani një datë e shënuar ndërkombëtarisht si Dita e Kujtimit dhe Dignitetit të Viktimave të Krimit të Genocidit dhe Parandalimit të Këtij Krimi, këtë vit ne do të vazhdojmë të nderojmë të gjithë ata që kanë humbur jetën nga genocidi, "krimi i krimeve". Në rastin e veçantë të këtij jubileu të 75-të, me trashëgiminë e Konventës në dorë, ne po i lutemi të gjitha kombet që të rinovojnë përkushtimin e tyre ndaj Konventës për Genocidin si një 'fuqi gjallë' në shoqëritë tona. Ka shumë punë përpara, për të cilën mësimet e nxjerra nga këto 75 vite të fundit duhet të shpalosen. Ne e kemi këtë detyrë ndaj të gjithë viktimave të këtij krimi të tmerrshëm si dhe ndaj atyre që janë në rrezik ndërsa lexoni këto vargje. Sot dhe nesër, aq sa - pothuajse edhe më shumë - se 75 vite më parë.     Alice Wairimu Nderitu është nënsekretare e Përgjithshme dhe Këshilltare e Veçantë për Parandalimin e Genocidit pranë Sekretarit të Përgjithshëm të Kombeve të Bashkuara.  

Kalendari i mëposhtëm përshkruan një sërë ngjarjesh dhe nismash me ndikim të organizuara si pjesë e fushatës "16 Ditët e Aktivizmit Kundër Dhunës me Bazë Gjinore". Duke filluar nga 22 nëntori 2023 deri më 9 dhjetor 2023, këto aktivitete janë të orkestruara nga subjekte të ndryshme qeveritare dhe joqeveritare në Kosovë, me një qëllim të përbashkët për të rritur ndërgjegjësimin, promovimin e dialogut dhe adresimin e çështjes së përhapur të dhunës me bazë gjinore. Nga bisedat informative mbi dhunën me bazë gjinore në seancat interaktive, fushatat ndërgjegjësuese, ndriçimet e ndërtesave të spikatura dhe ngjarjet kulturore, çdo aktivitet luan një rol vendimtar në nxitjen e elasticitetit, fuqizimit dhe angazhimit të komunitetit. Veçanërisht, kalendari përfshin përpjekjet bashkëpunuese që përfshijnë organet qeveritare, organizatat ndërkombëtare, shoqërinë civile dhe sektorin privat. Nëpërmjet një sërë ngjarjesh të ndryshme, organizatorët synojnë të inkurajojnë reflektimin shoqëror, të avokojnë për ndryshime politikash dhe në fund të kontribuojnë në përpjekjet kolektive kundër dhunës me bazë gjinore. Kalendari demonstron një qasje gjithëpërfshirëse, duke përfshirë aktivitete arsimore, artistike dhe të orientuara nga komuniteti, të gjitha të orientuara drejt nxitjes së një mjedisi më të sigurt dhe më gjithëpërfshirës për të gjithë. Ndërsa navigojmë në këto 16 ditë, të bashkohemi në solidaritet, të forcojmë zërat e të mbijetuarve dhe të punojmë drejt një të ardhmeje ku dhuna me bazë gjinore nuk ka vend. 16 Days of Activism Kosovo 2023 Calendar in English Kalendari i 16 ditëve të aktivizmit 2023 në gjuhën shqipe Kalendar 16 dana aktivizma 2023. na srpskom jeziku