Në Gjykatën Themelore të Gjakovës, mes zhurmës së përditshme të procedurave gjyqësore, një individ po riformulon kuptimin e të qenit një profesionist ligjor.
Sefedin Avdiaj, një Bashkëpunëtor Ligjor në gjykatë, nuk është thjesht një ekspert tjetër në sektorin e drejtësisë—ai është i vetmi person i verbër në Kosovë që ka kaluar provimin e Jurisprudencës. Rruga e tij drejt sallës së gjyqit është formësuar nga këmbëngulja, përshtatja dhe një përkushtim i palëkundur për të dëshmuar se aftësia e kufizuar nuk është një pengesë për ekselencën.
Një jetë e transformuar; Një rrugë e re e hapur
I lindur në vitin 1981, Sefedini pati një fëmijëri të zakonshme, duke ndjekur shkollën si çdo fëmijë tjetër. Megjithatë, jeta e tij mori një kthesë dramatike kur humbi shikimin, duke e detyruar të ndalonte përkohësisht ambiciet e tij akademike. Humbja nuk ishte vetëm fizike, por edhe thellësisht emocionale, duke kërkuar vite për të rindërtuar vetëbesimin dhe ndjenjën e tij të qëllimit.
"Duhej të pajtohesha me veten kur humba shikimin," kujton ai. Gjatë këtyre viteve reflektimi, ai gjeti mënyra të reja për të lundruar në botë—duke mësuar alfabetin Braille, duke zotëruar aftësitë e orientimit dhe duke rifituar pavarësinë e tij.
Titulli: Z. Avdijaj me kolegë nga Gjykata Themelore dhe OKB-ja.
I vendosur për të vazhduar arsimimin e tij, ai u regjistrua në universitet, duke u përballur me sfida të reja. "Literatura në Braille ishte shumë e kufizuar," shpjegon ai, "prandaj më duhej të isha inovativ." Mjeti i tij më i vlefshëm u bë një regjistrues zëri, të cilin e përdorte për të regjistruar ligjëratat, për të transferuar skedarët audio në kompjuter dhe për të dëgjuar tekstet juridike të lexuara nga anëtarët e familjes dhe miqtë.
Në vitin 2015, ai përfundoi studimet bachelor në drejtësi, të cilat i pasoi me master në vitin 2017. Më pas, erdhi arritja e tij më e madhe: kalimi i provimit të jurisprudencës më 19 maj 2019. Megjithatë, edhe pas këtij suksesi, ai u përball me një sfidë tjetër—gjetjen e një pune.
"Isha i vetmi person i verbër në Kosovë me provim të Jurisprudencë, por mundësitë ishin të pakta," kujton ai. Megjithatë, ai nuk u dorëzua. Në vitin 2022, ai siguroi një vend pune si Bashkëpunëtor Ligjor në Gjykatën Themelore të Gjakovës, e cila, së bashku me dy degët e saj, shërben për qytetin dhe 168 fshatra përreth.
Sot, rutina e përditshme e Sefedinit pasqyron si efikasitetin ashtu edhe aftësinë për t’u përshtatur. Ai udhëton shtatë kilometra nga shtëpia e tij në fshatin Skivjan deri te gjykata, gjithmonë i shoqëruar deri në stacionin e autobusit nga bashkëshortja ose anëtarë të familjes. "Pasi ngjitem në autobus, gjithmonë ka dikush që më ndihmon të arrij deri te hyrja e gjykatës," thotë ai. Ai e ka memorizuar tërësisht planimetrinë e ndërtesës së re të gjykatës, e cila u hap në gusht të vitit 2024 dhe ofron qasje të përmirësuar për personat me aftësi të kufizuara—ndryshe nga objekti i vjetër.
Titulli: Z. Avdijaj duke ecur përgjatë shtegut të shënuar në korridor me shkopin e bardhë, duke demonstruar pavarësi dhe qasje për të gjithë.
Dita e punës së Sefedinit fillon në orën 08:00, por ai arrin në zyrë 10 minuta më herët për t'u sistemuar në zyrën e tij në katin përdhes. "Fillimisht kontrolloj email-et—nëse ka diçka urgjente, përgjigjem menjëherë. Përndryshe, vazhdoj me rastet që zakonisht trajtoj."
Së fundmi, ai është përqendruar më shumë në rastet penale, duke analizuar dispozitat ligjore dhe duke u siguruar që vendimet gjyqësore të jenë të referuara saktë. "Tani ka një sistem të qartë," shpjegon ai. "Bazuar në procesverbalet e gjykatës, ne plotësojmë formularët dhe verifikojmë që të gjitha referencat ligjore të jenë të sakta. Nëse mungon diçka, e shtoj ose e rregulloj sipas nevojës."
Një Përparim i Madh: Pajisja Braille Display
Në gusht të vitit 2024, efikasiteti i Sefedinit u përmirësua ndjeshëm kur, përmes UNDP-së, mori një pajisje Braille Display. Kjo pajisje ndihmëse transformoi rrjedhën e punës së tij, duke i mundësuar të hartojë më shumë dokumente ligjore duke ruajtur standardet e larta të cilësisë.
"Më parë mbështetesha vetëm në feedback-un audio," shpjegon ai. "Tani mund të lexoj dhe redaktoj me saktësi të madhe. Dokumentet e mia janë pa gabime—pa shtrembërime, pa lëshime. Punoj më shpejt dhe me saktësi më të lartë. Gjyqtarët me të cilët punoj më besojnë plotësisht dhe, nëse më lejohet të them, mendoj se madje më preferojnë!" thotë ai me një buzëqeshje.
Titulli: Z. Avdijaj me kolegë në Gjykatën Themelore gjatë një ceremonie për projektin "Mbështetje për Qasjen në Drejtësi dhe Avancimin e të Drejtave Gjuhësore në Kosovë."
Përtej Sallës së Gjyqit: Një Vizion për Përfshirje
Pavarësisht përparimit të tij, Sefedini pranon se shoqëria ende ka një rrugë të gjatë për të bërë në përmirësimin e kushteve për personat me aftësi të kufizuara. "Na nevojiten kushte bazike për të treguar aftësitë tona," thekson ai. "Gjërat po përmirësohen, por procesi duhet të përshpejtohet."
Qëllimi i tij afatgjatë është i qartë: "E dua punën time, zyrën time, kolegët e mi. Dua ta bëj këtë punë gjatë gjithë karrierës sime," thotë ai. "Kur të pensionohem nga kjo punë, dua të bëhem avokat dhe të përfaqësoj klientë në gjykatë. Dua të dëshmoj se personat me aftësi të kufizuara janë të pavarur dhe anëtarë të vlefshëm të shoqërisë."
Për momentin, fokusi i tij mbetet te familja—bashkëshortja dhe dy fëmijët e vegjël. "Gjërat më të rëndësishme në jetë janë familja dhe puna. Kur i ke të dyja, mund të arrish gjithçka."
Projekti “Mbështetje për Qasjen në Drejtësi dhe Avancimin e të Drejtave Gjuhësore në Kosovë” zbatohet nga UNDP me mbështetjen e UNMIK-ut.
Shkruar nga
Shpend Qamili
DCO
Zyrtar i Koordinimit për Zhvillim, Komunikim i Programeve, Këshillim dhe Përfshirje